การนอนดึกทำให้ระบบเผาผลาญแปรปรวนได้อย่างไร?
ร่างกายของเรามี “นาฬิกาชีวภาพ” หรือที่เรียกว่า Circadian Rhythm ซึ่งควบคุมการทำงานของระบบต่างๆ ในร่างกาย รวมถึงระบบเผาผลาญ การนอนดึกหรือนอนไม่เป็นเวลา จะทำให้วงจรนี้เสียสมดุล ส่งผลให้การหลั่งฮอร์โมนสำคัญ เช่น อินซูลิน, คอร์ติซอล และเลปติน ผิดปกติ
- อินซูลิน (Insulin) : หากพักผ่อนไม่เพียงพอ ความสามารถในการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดจะลดลง เพิ่มความเสี่ยงต่อภาวะดื้ออินซูลินและเบาหวาน
- เลปติน (Leptin) : ฮอร์โมนที่ควบคุมความอิ่มจะลดลงเมื่อเรานอนน้อย ทำให้รู้สึกหิวบ่อยขึ้น โดยเฉพาะอาหารแป้งและน้ำตาล
- เกรลิน (Ghrelin) : ฮอร์โมนความหิวจะเพิ่มขึ้น ส่งผลให้กินมากกว่าปกติและเสี่ยงน้ำหนักขึ้น
นอนดึกเสี่ยงมากกว่าน้ำหนักขึ้น
นอกจากเรื่องน้ำหนัก การนอนดึกยังสัมพันธ์กับ การอักเสบเรื้อรัง (Chronic Inflammation) ในร่างกาย ซึ่งเป็นต้นเหตุของโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง (NCDs) เช่น โรคหัวใจ ความดันโลหิตสูง และภูมิคุ้มกันที่อ่อนแอลง
นอกจากนี้ คนที่นอนน้อยมักรู้สึกอ่อนเพลีย สมาธิสั้น ระบบการฟื้นฟูเซลล์ทำงานลดลง ส่งผลกระทบทั้งภายในและภายนอก เช่น ผิวพรรณโทรม ร่างกายเหนื่อยง่าย และการเผาผลาญไขมันลดลง
แนวทางดูแลระบบเผาผลาญให้สมดุล
- เข้านอนให้ตรงเวลา (ไม่เกิน 5 ทุ่ม)
- นอนอย่างน้อย 7–8 ชั่วโมงต่อคืน
- หลีกเลี่ยงแสงสีฟ้าจากหน้าจอก่อนนอน
- ไม่กินอาหารหนักก่อนเข้านอน 2-3 ชั่วโมง
- ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ ช่วยกระตุ้นการเผาผลาญ
แม้การนอนดึกอาจดูเป็นเรื่องเล็กในชีวิตประจำวัน แต่ความจริงแล้วกลับส่งผลกระทบต่อ ระบบเผาผลาญ อย่างมีนัยสำคัญ การนอนหลับอย่างมีคุณภาพจึงเป็นหนึ่งในหัวใจสำคัญของการดูแลสุขภาพแบบองค์รวม ทั้งเรื่องน้ำหนัก ฮอร์โมน และภูมิคุ้มกัน เพราะสุขภาพดี…เริ่มต้นได้ที่การนอนอย่างเพียงพอ
