วัยทองในผู้หญิงกับการเปลี่ยนแปลงที่ชัดเจน
วัยทองในผู้หญิง หรือที่เรียกว่า menopause คือช่วงเวลาที่ประจำเดือนหมดลงอย่างถาวร ซึ่งมักเกิดขึ้นในระหว่างอายุ 45 ถึง 55 ปี โดยเฉลี่ยที่อายุ 52 ปี สาเหตุหลักมาจากการลดลงของฮอร์โมนเอสโตรเจนและโปรเจสเตอโรน ส่งผลให้เกิดอาการต่างๆ ได้แก่
- ร้อนวูบวาบ (hot flashes)
- เหงื่อออกตอนกลางคืน
- อารมณ์แปรปรวน
- นอนไม่หลับ
- ช่องคลอดแห้ง
- ความต้องการทางเพศลดลง
- ความหนาแน่นของกระดูกลดลง อ่อนแรงและเคลื่อนไหวลำบาก
การเปลี่ยนแปลงนี้เกิดขึ้นอย่างรวดเร็วและชัดเจน ทำให้สามารถระบุและวินิจฉัยได้ง่าย
วัยทองในผู้ชายกับการเปลี่ยนแปลงที่ค่อยเป็นค่อยไป
วัยทองในผู้ชาย หรือที่บางครั้งเรียกว่า andropause เป็นภาวะที่ระดับฮอร์โมน “เทสโทสเตอโรน” ลดลงอย่างช้าๆ โดยเริ่มตั้งแต่อายุประมาณ 30 ปี และลดลงประมาณ 1% ต่อปี อาการที่อาจเกิดขึ้น ได้แก่
- อ่อนเพลีย
- อารมณ์แปรปรวน
- ความต้องการทางเพศลดลง
- สมรรถภาพทางเพศลดลง
- มวลกล้ามเนื้อลดลง
- ความหนาแน่นของกระดูกลดลง
อย่างไรก็ตาม ไม่ใช่ผู้ชายทุกคนจะประสบกับอาการเหล่านี้ และการเปลี่ยนแปลงมักเกิดขึ้นอย่างค่อยเป็นค่อยไป ทำให้บางครั้งยากต่อการสังเกต
การดูแลและป้องกันเบื้องต้น
- ผู้หญิง: ควรรับประทานอาหารที่มีแคลเซียมและวิตามินดี ออกกำลังกายสม่ำเสมอ และปรึกษาแพทย์เกี่ยวกับการใช้ฮอร์โมนทดแทนหากมีอาการรุนแรง
- ผู้ชาย: ควรรักษาน้ำหนักให้อยู่ในเกณฑ์ปกติ ออกกำลังกายเป็นประจำ หลีกเลี่ยงการสูบบุหรี่และดื่มแอลกอฮอล์และตรวจสุขภาพประจำปีเพื่อประเมินระดับฮอร์โมน
แม้ว่าวัยทองในผู้หญิงและผู้ชายจะมีความแตกต่างกันทั้งในด้านอายุที่เกิด ลักษณะการเปลี่ยนแปลง และอาการที่แสดงออก แต่ทั้งสองเพศควรให้ความสำคัญกับการดูแลสุขภาพในช่วงวัยนี้ การปรึกษาแพทย์และตรวจสุขภาพเป็นประจำจะช่วยให้สามารถจัดการกับการเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมนได้อย่างเหมาะสม
อ้างอิง
กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข. (2566). วัยทอง เรื่องใกล้ตัวที่ต้องใส่ใจ.
https://multimedia.anamai.moph.go.th
สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.). (2565). เตรียมตัวให้พร้อมเมื่อเข้าสู่วัยทอง.
https://www.thaihealth.or.th
National Institute on Aging. (2023). What Is Menopause?
https://www.nia.nih.gov
