เลขที่อนุมัติ ฆสพ.สบส. 7542/2565

การป้องกันโรคด้วยวัคซีน: สิ่งที่ไม่ควรมองข้ามในฤดูฝน

การป้องกันโรคด้วยวัคซีน: สิ่งที่ไม่ควรมองข้ามในฤดูฝน

ในช่วงฤดูฝน ความชื้นในอากาศและสภาพแวดล้อมที่เปลี่ยนไปอาจทำให้เชื้อโรคแพร่กระจายได้ง่ายขึ้น โดยเฉพาะในกลุ่มเสี่ยง เช่น เด็กเล็ก ผู้สูงอายุ และผู้มีโรคประจำตัว นอกจากการดูแลสุขภาพในชีวิตประจำวัน การได้รับวัคซีนป้องกันโรคที่พบบ่อยในฤดูฝนจึงเป็นอีกแนวทางสำคัญที่ช่วยลความเสี่ยงในการเจ็บป่วย และช่วยเสริมภูมิคุ้มกันให้ร่างกายแข็งแรงพร้อมรับมือกับสภาพอากาศที่ไม่แน่นอนได้อย่างเหมาะสม

วัคซีนที่แนะนำในช่วงฤดูฝน

  • วัคซีนไข้หวัดใหญ่

ไข้หวัดใหญ่เป็นโรคที่สามารถแพร่กระจายได้ง่ายในช่วงฤดูฝน โดยเฉพาะในสถานที่ที่มีคนอยู่รวมกันจำนวนมาก การฉีดวัคซีนไข้หวัดใหญ่ช่วยลดความเสี่ยงในการติดเชื้อและลดความรุนแรงของโรคได้ ควรฉีดปีละ 1 ครั้ง ซึ่งสามารถฉีดได้ตลอดปี  และฉีดต่อเนื่องเป็นประจำทุกปี เนื่องจากเชื้อไวรัสไข้หวัดใหญ่มีการเปลี่ยนแปลงสายพันธุ์ทุกปี

กลุ่มเสี่ยงที่ควรได้รับวัคซีน

ผู้สูงอายุ, เด็กเล็ก (6 เดือนขึ้นไป), ผู้ที่มีโรคเรื้อรัง เช่น เบาหวาน หัวใจ ภูมิแพ้ รวมถึงหญิงตั้งครรภ์

  • วัคซีนป้องกันโรคปอดบวม (Pneumococcal vaccine)

โรคปอดบวมสามารถเกิดขึ้นได้จากการติดเชื้อแบคทีเรียหรือไวรัส การฉีดวัคซีนช่วยลดความเสี่ยงในการเกิดโรคและภาวะแทรกซ้อนที่รุนแรง

กลุ่มเสี่ยงที่ควรได้รับวัคซีน

เหมาะสำหรับผู้สูงอายุ ผู้ที่มีโรคเรื้อรัง หรือมีภูมิคุ้มกันต่ำ

  • วัคซีนป้องกันโรคตับอักเสบเอ (Hepatitis A)

เนื่องจากฤดูฝนมักเกิดน้ำท่วมขังหรือปนเปื้อนเชื้อโรคในอาหารและน้ำดื่ม ทำให้มีความเสี่ยงในการติดเชื้อไวรัสตับอักเสบเอผ่านการรับประทานอาหารหรือน้ำที่ไม่สะอาด โดยเฉพาะในพื้นที่ที่ระบบสุขาภิบาลไม่ดี การฉีดวัคซีนจะช่วยลดความเสี่ยงในการติดเชื้อไวรัสตับอักเสบเอ ลดโอกาสการเจ็บป่วยจากอาหารหรือน้ำที่ไม่สะอาดในช่วงฤดูฝน

กลุ่มเสี่ยงที่ควรได้รับวัคซีน

ผู้ที่มีโอกาสสัมผัสอาหารหรือน้ำดื่มปนเปื้อนเชื้อ เช่น ผู้ที่ต้องเดินทางไปยังพื้นที่ที่มีระบบสุขาภิบาลไม่ดี

สำหรับ วัคซีนไข้เลือดออก (Dengvaxia) แนะนำสำหรับผู้ที่เคยติดเชื้อไข้เลือดออกมาก่อน และต้องผ่านการตรวจเลือดยืนยัน เนื่องจากวัคซีนนี้ช่วยลดความรุนแรงหากติดเชื้อซ้ำ อย่างไรก็ตาม สำหรับผู้ที่ไม่แน่ใจว่าติดเชื้อมาก่อนหรือไม่ ยังไม่แนะนำให้รับวัคซีนในช่วงฤดูฝน ควรเน้นการป้องกัน เช่น การกำจัดแหล่งน้ำขังและป้องกันยุงกัดอย่างเคร่งครัด

ข้อควรระวังและคำแนะนำ

  • การฉีดวัคซีนควรเป็นไปตามคำแนะนำของแพทย์: ก่อนรับวัคซีน ควรปรึกษาแพทย์หรือเจ้าหน้าที่สาธารณสุขเพื่อประเมินความเหมาะสมและความจำเป็น.
  • ติดตามข่าวสารจากหน่วยงานสาธารณสุข : การรับทราบข้อมูลล่าสุดเกี่ยวกับโรคระบาดและวัคซีนจากกรมควบคุมโรคหรือกรมอนามัยจะช่วยให้สามารถป้องกันตนเองได้อย่างมีประสิทธิภาพ.
  • ปฏิบัติตามมาตรการป้องกันโรคทั่วไป : เช่น การล้างมือบ่อย ๆ การสวมหน้ากากอนามัยเมื่ออยู่ในที่ชุมชน และการรักษาความสะอาดของร่างกายและสิ่งแวดล้อม 

อ้างอิง

กรมควบคุมโรค. (2567). วัคซีนไข้หวัดใหญ่ https://ddc.moph.go.th/viralpneumonia/

กรมควบคุมโรค. (2567). วัคซีนป้องกันโรคปอดบวม (Pneumococcal vaccine) https://ddc.moph.go.th/vaccine/

กรมควบคุมโรค. (2567). วัคซีนป้องกันโรคตับอักเสบเอ https://ddc.moph.go.th/hepatitis/

กรมควบคุมโรค. (2567). วัคซีนไข้เลือดออก (Dengvaxia) https://ddc.moph.go.th/dengue/

องค์การอนามัยโลก (WHO). (2023). Immunization during rainy season.  https://www.who.int/immunization