PM 2.5 คืออะไร?
PM 2.5 ย่อมาจาก “Particulate Matter 2.5” หมายถึงฝุ่นละอองที่มีขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางไม่เกิน 2.5 ไมครอน ซึ่งเป็นขนาดที่เล็กมากจนไม่สามารถมองเห็นด้วยตาเปล่า หากเปรียบเทียบกับเส้นผมมนุษย์ที่มีขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 70 ไมครอน ฝุ่น PM 2.5 จะมีขนาดเล็กกว่าเส้นผมถึงประมาณ 28 เท่า ความเล็กของฝุ่นละอองนี้ทำให้มันสามารถลอยอยู่ในอากาศเป็นเวลานาน และสามารถแทรกซึมเข้าสู่ระบบทางเดินหายใจของมนุษย์ได้โดยง่าย ไม่เพียงแค่เข้าสู่ปอดเท่านั้น แต่ยังสามารถผ่านเข้าสู่ถุงลมปอดและเข้าสู่กระแสเลือด ซึ่งเป็นสาเหตุของปัญหาสุขภาพที่หลากหลายและซับซ้อน
ที่มาของ PM 2.5
ฝุ่น PM 2.5 เกิดขึ้นได้ทั้งจากธรรมชาติและกิจกรรมของมนุษย์ ในธรรมชาติ ฝุ่นละอองขนาดเล็กอาจมาจากฝุ่นทะเลทราย ละอองเกสรดอกไม้ หรือควันจากไฟป่า แต่ส่วนใหญ่แล้ว ปัญหาฝุ่น PM 2.5 ที่ส่งผลกระทบต่อสุขภาพของเรามักจะมาจากกิจกรรมการดำเนินชีวิตของเราเอง เช่น การเผาไหม้เชื้อเพลิงฟอสซิลในโรงงานอุตสาหกรรม การเผาไหม้ในยานพาหนะ การเผาเศษวัสดุทางการเกษตร การเผาป่าเพื่อการเกษตร การเผาขยะ และการก่อสร้างที่ปล่อยฝุ่นละอองสู่บรรยากาศ
ทำไม PM 2.5 ถึงเป็นอันตราย?
- ผลกระทบต่อสุขภาพ การสัมผัสกับ PM 2.5 เป็นเวลานานสามารถทำให้เกิดโรคทางเดินหายใจ เช่น หอบหืด หลอดลมอักเสบ และปอดอักเสบ ในผู้ที่มีโรคประจำตัวเกี่ยวกับปอดหรือหัวใจ การสัมผัสกับฝุ่น PM 2.5 อาจทำให้อาการแย่ลง และเพิ่มความเสี่ยงในการเกิดภาวะหัวใจวายหรือหลอดเลือดสมองตีบ นอกจากนี้ ยังมีการวิจัยที่ชี้ว่า PM 2.5 มีส่วนเกี่ยวข้องกับการเกิดโรคมะเร็งปอด เนื่องจากสารเคมีบางชนิดที่ติดมากับฝุ่นละอองเหล่านี้เป็นสารก่อมะเร็ง
- ผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม ผลกระทบ PM 2.5 ยังมีผลต่อสิ่งแวดล้อมอีกด้วย ฝุ่นละอองขนาดเล็กสามารถลดทัศนวิสัย ทำให้เกิดหมอกควันในเมืองใหญ่ ส่งผลกระทบต่อการเดินทางและการขนส่ง ทั้งทางบก ทางอากาศ และทางน้ำ นอกจากนี้ ฝุ่นละอองยังสามารถสะสมบนใบพืช ทำให้ประสิทธิภาพการสังเคราะห์แสงลดลง ส่งผลต่อการเจริญเติบโตของพืชและความสมดุลของระบบนิเวศ
วิธีป้องกันตัวเองจาก PM 2.5
การสวมหน้ากากป้องกันฝุ่นเป็นวิธีที่ง่ายและมีประสิทธิภาพ ควรเลือกใช้หน้ากากที่มีมาตรฐาน N95 หรือสูงกว่า ซึ่งสามารถกรองฝุ่นละอองขนาดเล็กได้ดี นอกจากนี้ การติดตามค่าฝุ่นละอองในอากาศผ่านแอปพลิเคชันหรือเว็บไซต์ที่น่าเชื่อถือจะช่วยให้เรารู้ว่าเมื่อใดควรหลีกเลี่ยงการทำกิจกรรมกลางแจ้ง ในวันที่ค่าฝุ่นสูง ควรปิดประตูและหน้าต่างให้มิดชิด และใช้อุปกรณ์ฟอกอากาศภายในบ้านหรือที่ทำงาน เพื่อปรับปรุงคุณภาพอากาศภายในอาคาร การรักษาสุขภาพให้แข็งแรงเป็นอีกหนึ่งวิธีในการป้องกันตนเอง การรับประทานอาหารที่มีประโยชน์ ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ และพักผ่อนให้เพียงพอจะช่วยเสริมสร้างระบบภูมิคุ้มกันของร่างกาย หากมีอาการผิดปกติ ควรปรึกษาแพทย์ทันที โดยเฉพาะในกลุ่มที่มีความเสี่ยงสูง เช่น ผู้สูงอายุ เด็ก และผู้ที่มีโรคประจำตัว